Tối ưu chi phí logistic và chuỗi cung ứng bằng công nghệ

Trong bối cảnh kinh doanh ngày càng cạnh tranh, việc tối ưu hóa chi phí trong hoạt động logistic và chuỗi cung ứng là yếu tố sống còn. Công nghệ đang mở ra những cánh cửa mới, giúp doanh nghiệp không chỉ giảm thiểu lãng phí mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động. Bài viết này sẽ đi sâu vào cách công nghệ có thể biến đổi cách chúng ta quản lý logistics và chuỗi cung ứng.

Logistics và Chuỗi Cung Ứng: Hai Khái Niệm Cần Phân Biệt

Trước khi đi vào chi tiết về ứng dụng công nghệ, điều quan trọng là phải hiểu rõ sự khác biệt giữa logistics và chuỗi cung ứng. Mặc dù hai khái niệm này có mối liên hệ chặt chẽ và thường bị nhầm lẫn, chúng có phạm vi và mục tiêu riêng biệt.

Logistics là gì?

Logistics tập trung vào việc đảm bảo hàng hóa hoặc dịch vụ được vận chuyển đến đúng địa điểm, đúng thời hạn với chi phí hợp lý. Nó bao gồm các hoạt động như vận chuyển, quản lý kho bãi, quản lý hàng tồn kho, đóng gói, xếp dỡ và khai báo hải quan. Nói cách khác, logistics là khâu thực thi các hoạt động vật lý để di chuyển sản phẩm.

Các hoạt động chính của logistics bao gồm:

• Sản xuất hàng hóa theo yêu cầu.
• Đóng gói sản phẩm để bảo vệ và vận chuyển.
• Quản lý hàng tồn kho, đảm bảo số lượng và chất lượng.
• Vận chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ.
• Lưu kho, lưu bãi hàng hóa chờ xử lý.
• Xếp dỡ hàng hóa lên các phương tiện vận tải.
• Khai báo hải quan và các thủ tục liên quan.
• Kiểm duyệt hàng hóa theo quy định.

Logistics đóng vai trò là “cánh tay nối dài”, đảm bảo sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách hiệu quả nhất.

Chuỗi cung ứng là gì?

Chuỗi cung ứng, mặt khác, có phạm vi rộng lớn hơn nhiều. Nó là một hệ thống phức tạp bao gồm tất cả các quy trình, con người, nguồn lực và hoạt động liên quan đến việc cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ, từ khâu tìm nguồn nguyên liệu thô cho đến khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Quản lý chuỗi cung ứng (SCM) là quá trình tích hợp và điều phối tất cả các hoạt động này để tối đa hóa giá trị cho doanh nghiệp và khách hàng.

Các hoạt động chính của quản lý chuỗi cung ứng bao gồm:

• Kế hoạch sản xuất và cung ứng dựa trên nhu cầu thị trường.
• Quản lý kho hàng một cách hiệu quả, giảm thiểu chi phí lưu trữ.
• Vận chuyển và phân phối hàng hóa tối ưu.
• Quản lý quan hệ với nhà cung cấp.
• Quản lý đơn hàng và dịch vụ khách hàng.
• Phân tích dữ liệu để dự báo nhu cầu và tối ưu hóa quy trình.

Logistics chỉ là một phần nhỏ nhưng vô cùng quan trọng của chuỗi cung ứng tổng thể.

Công Nghệ – Chìa Khóa Tối Ưu Hóa Chi Phí Logistic và Chuỗi Cung Ứng

Trong kỷ nguyên số, công nghệ không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu bắt buộc để các doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh. Các giải pháp công nghệ tiên tiến giúp tự động hóa quy trình, nâng cao khả năng hiển thị và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu.

Tự động hóa quy trình

Các quy trình logistics và chuỗi cung ứng truyền thống thường tốn nhiều thời gian và dễ xảy ra sai sót do con người. Phần mềm logistics hiện đại có thể tự động hóa nhiều tác vụ như theo dõi đơn hàng, quản lý kho, tối ưu hóa lịch trình vận chuyển. Điều này không chỉ giảm thiểu chi phí nhân lực mà còn giảm thiểu sai sót, nâng cao tốc độ xử lý. Ví dụ, các hệ thống quản lý kho (WMS) giúp tự động hóa việc nhập xuất kho, kiểm kê, giảm thiểu thời gian và công sức.

Tối ưu hóa chi phí vận hành

Một trong những lợi ích lớn nhất của việc ứng dụng công nghệ là khả năng tối ưu hóa chi phí vận hành. Phần mềm logistics giúp doanh nghiệp giảm chi phí nhờ tối ưu hóa lộ trình di chuyển, quản lý hàng tồn kho chính xác và tận dụng tối đa các nguồn lực sẵn có. Theo báo cáo của Statista năm 2023, thị trường tự động hóa logistics toàn cầu dự kiến đạt 121,3 tỷ USD vào năm 2027, phản ánh nhu cầu ngày càng tăng về hiệu quả và tiết kiệm chi phí trong quản lý chuỗi cung ứng .

Nâng cao khả năng hiển thị và giám sát

Công nghệ cung cấp khả năng hiển thị toàn diện cho chuỗi cung ứng. Các hệ thống như GPS, IoT (Internet of Things) cho phép theo dõi vị trí hàng hóa theo thời gian thực, giám sát điều kiện bảo quản (nhiệt độ, độ ẩm) và quản lý đội xe hiệu quả. Điều này giúp doanh nghiệp phản ứng nhanh chóng với các vấn đề phát sinh, giảm thiểu rủi ro và nâng cao sự hài lòng của khách hàng.

Ra quyết định dựa trên dữ liệu

AI và Machine Learning đang cách mạng hóa cách chúng ta đưa ra quyết định trong chuỗi cung ứng. Các AI Agent có thể phân tích lượng lớn dữ liệu lịch sử, xu hướng thị trường, và các yếu tố bên ngoài để đưa ra dự báo nhu cầu chính xác hơn. Điều này giúp tránh tình trạng tồn kho quá mức hoặc thiếu hụt hàng hóa, từ đó giảm thiểu thiệt hại về doanh thu và chi phí. Ví dụ, các hệ thống AI tại Việt Nam đã được áp dụng để dự đoán lượng hàng bán ra theo từng khu vực, giúp tối ưu hóa việc phân bổ hàng hóa .

Các Giải Pháp Công Nghệ Nổi Bật

Trí tuệ nhân tạo (AI) và Học máy (Machine Learning)

AI và Machine Learning đóng vai trò trung tâm trong việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Chúng giúp dự báo nhu cầu, tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển, quản lý kho thông minh và thậm chí là tự động hóa các quy trình mua sắm bằng cách phân tích hiệu suất nhà cung cấp và đánh giá rủi ro. AI Agent, với khả năng tự học và tự ra quyết định, đang định hình lại toàn bộ ngành logistics.

Internet of Things (IoT)

Các thiết bị IoT được trang bị cảm biến có thể thu thập dữ liệu về môi trường, vị trí và trạng thái của hàng hóa. Dữ liệu này được truyền về hệ thống trung tâm để phân tích, giúp theo dõi chặt chẽ từng khâu trong chuỗi cung ứng, từ đó phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và đưa ra biện pháp khắc phục kịp thời.

Phân tích dữ liệu lớn (Big Data Analytics)

Khả năng xử lý và phân tích lượng lớn dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau (hệ thống bán hàng, hệ thống kho, dữ liệu giao thông, thời tiết…) cho phép doanh nghiệp có cái nhìn sâu sắc về hoạt động của mình. Từ đó, đưa ra các quyết định chiến lược nhằm tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả.

Blockchain

Công nghệ Blockchain mang lại tính minh bạch, bảo mật và khả năng truy xuất nguồn gốc cho toàn bộ chuỗi cung ứng. Mỗi giao dịch được ghi lại trên một sổ cái phân tán, không thể thay đổi, giúp giảm thiểu gian lận, tăng cường lòng tin giữa các bên tham gia và đơn giản hóa các thủ tục hành chính.

Ứng Dụng Công Nghệ Cụ Thể Để Tối Ưu Chi Phí

Tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển

Các thuật toán thông minh có thể phân tích các yếu tố như khoảng cách, tình hình giao thông, thời tiết và yêu cầu giao hàng để đề xuất các tuyến đường vận chuyển hiệu quả nhất. Điều này giúp giảm thiểu quãng đường di chuyển, tiết kiệm nhiên liệu, giảm thời gian giao hàng và chi phí vận tải.

Quản lý kho thông minh

Hệ thống quản lý kho hiện đại sử dụng công nghệ để tự động hóa việc nhập, xuất, lưu trữ và kiểm kê hàng hóa. Robot tự hành, hệ thống mã vạch, RFID và phần mềm quản lý kho thông minh giúp giảm thiểu sai sót, tối ưu hóa không gian lưu trữ và tăng tốc độ xử lý đơn hàng. Điều này giúp giảm chi phí tồn kho và chi phí vận hành kho bãi.

Dự báo nhu cầu chính xác

Việc dự báo nhu cầu sai lệch là nguyên nhân dẫn đến tồn kho quá mức hoặc thiếu hụt hàng hóa, gây lãng phí lớn. AI và Machine Learning giúp phân tích dữ liệu lịch sử, xu hướng thị trường và các yếu tố mùa vụ để đưa ra dự báo chính xác hơn. Doanh nghiệp có thể sản xuất và nhập khẩu hàng hóa đúng thời điểm, đúng số lượng, từ đó giảm chi phí lưu kho và chi phí cơ hội. Việc dự báo chính xác này giúp doanh nghiệp tránh được tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt hàng hóa.

Tối ưu hóa quy trình mua sắm

AI có thể phân tích hiệu suất của nhà cung cấp, so sánh giá cả và đánh giá rủi ro để đề xuất lựa chọn tối ưu. Điều này giúp doanh nghiệp logistics tiết kiệm chi phí, đảm bảo chất lượng nguồn cung và tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng trước những biến động không lường trước. Tham khảo thêm về cách đàm phán giá tốt từ nhà cung cấp lớn để tăng cường hiệu quả. Đàm phán giá tốt từ nhà cung cấp lớn

Quản lý đội tàu hiệu quả

Phần mềm quản lý đội tàu có thể theo dõi vị trí, hiệu suất tiêu thụ nhiên liệu, lịch trình bảo trì của từng phương tiện. Điều này giúp tối ưu hóa việc sử dụng phương tiện, giảm chi phí bảo trì, nhiên liệu và nâng cao năng suất vận tải.

Thách Thức Và Tiềm Năng Tại Việt Nam

Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ trong logistics và chuỗi cung ứng vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức.

Thách thức

• Chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ có thể cao.
• Thiếu hụt nguồn nhân lực có kỹ năng về công nghệ và logistics.
• Hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ ở một số khu vực.
• Sự thay đổi thói quen làm việc thủ công sang công nghệ.

Tiềm năng

Bất chấp những thách thức, tiềm năng ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực này tại Việt Nam là rất lớn. Với sự phát triển của các giải pháp AI, IoT và phần mềm logistics, các doanh nghiệp Việt Nam có thể nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí và đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Việc áp dụng công nghệ là yếu tố then chốt để phát triển bền vững.

EP47: 100M deliveries and building AI for Logistics {Nishith of Locus}

Kết Luận

Tối ưu hóa chi phí logistic và chuỗi cung ứng bằng công nghệ không còn là một lựa chọn mà là một chiến lược kinh doanh cần thiết. Bằng cách áp dụng các giải pháp như AI, IoT, phân tích dữ liệu lớn và blockchain, doanh nghiệp có thể cải thiện hiệu quả hoạt động, giảm thiểu lãng phí và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Đầu tư vào công nghệ là đầu tư cho tương lai của chuỗi cung ứng.

Câu hỏi thường gặp