Khi nào nên gọi vốn để giảm gánh nặng chi phí?
Published on Tháng 12 19, 2025 by Admin
Trong hành trình phát triển của mọi doanh nghiệp, việc quản lý chi phí luôn là một bài toán nan giải. Đặc biệt, đối với các nhà sáng lập và những người làm việc với các quỹ đầu tư mạo hiểm, việc cân nhắc khi nào nên tìm kiếm nguồn vốn bên ngoài để giảm bớt gánh nặng tài chính là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn mà còn tạo đà cho sự phát triển bền vững.
Tuy nhiên, quyết định này cần được đưa ra một cách cẩn trọng. Việc gọi vốn quá sớm có thể dẫn đến pha loãng quyền sở hữu và mất quyền kiểm soát. Ngược lại, chờ đợi quá lâu có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội hoặc đối mặt với áp lực tài chính ngày càng lớn. Vậy, đâu là thời điểm chín muồi để tìm kiếm sự hỗ trợ từ nhà đầu tư?
Hiểu rõ tình hình tài chính hiện tại
Trước tiên, nhà sáng lập cần có cái nhìn sâu sắc về bức tranh tài chính của công ty. Điều này bao gồm việc phân tích kỹ lưỡng các khoản thu nhập, chi phí cố định, chi phí biến đổi và dòng tiền. Một báo cáo tài chính rõ ràng sẽ cho thấy doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả hay đang đối mặt với những thách thức tiềm ẩn.
Cụ thể, việc xác định các yếu tố tạo ra chi phí lớn nhất là bước đầu tiên. Liệu đó là chi phí nhân sự, chi phí marketing, chi phí sản xuất, hay chi phí vận hành chung? Khi hiểu rõ nguồn gốc của các khoản chi, bạn mới có thể đưa ra quyết định chiến lược về việc tìm kiếm vốn.
Các dấu hiệu cho thấy cần tìm kiếm vốn
Có nhiều dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp của bạn có thể đang cần đến nguồn vốn bên ngoài để giảm bớt áp lực chi phí. Đầu tiên, khi dòng tiền âm kéo dài và vượt quá khả năng tài trợ nội bộ, đó là một cảnh báo đỏ. Doanh nghiệp có thể cạn kiệt tiền mặt để duy trì hoạt động hàng ngày. Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng thanh toán các hóa đơn, lương nhân viên và các nghĩa vụ tài chính khác.
Hơn nữa, nếu doanh nghiệp đang bỏ lỡ những cơ hội tăng trưởng quan trọng do thiếu vốn, việc gọi vốn trở nên cần thiết. Ví dụ, một hợp đồng lớn yêu cầu đầu tư ban đầu vào sản xuất hoặc mở rộng thị trường. Nếu không có đủ nguồn lực, cơ hội này có thể rơi vào tay đối thủ cạnh tranh. Tương tự, nhu cầu về công nghệ mới hoặc nâng cấp cơ sở hạ tầng để duy trì lợi thế cạnh tranh cũng đòi hỏi nguồn vốn đáng kể.
Một dấu hiệu khác là khi chi phí hoạt động ngày càng tăng cao và vượt ngoài tầm kiểm soát. Ví dụ, chi phí marketing để thu hút khách hàng có thể trở nên quá đắt đỏ. Hoặc chi phí sản xuất tăng do giá nguyên vật liệu leo thang. Những yếu tố này làm giảm biên lợi nhuận và gây áp lực lên toàn bộ hoạt động kinh doanh. Các chiến lược cắt giảm chi phí vận hành hiệu quả có thể giúp ích, nhưng đôi khi, nguồn vốn mới là giải pháp triệt để nhất.
Khi nào chi phí thuế trở thành gánh nặng?
Trong một số trường hợp, chi phí thuế có thể trở thành một gánh nặng đáng kể. Mặc dù các quy định về thuế thu nhập cá nhân (PIT) đang được cải cách để giảm bớt gánh nặng cho người lao động có thu nhập thấp và trung bình, nhưng các khoản thuế vẫn là một phần không thể tránh khỏi của chi phí doanh nghiệp. Ví dụ, Bộ Tài chính Việt Nam đang đề xuất giảm số bậc thuế PIT từ bảy xuống còn năm, với mức thuế suất cao nhất là 35% áp dụng cho thu nhập chịu thuế trên 80 triệu VNĐ hoặc 100 triệu VNĐ mỗi tháng. Việc đơn giản hóa hệ thống thuế này dự kiến sẽ giúp người nộp thuế giảm bớt gánh nặng. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp có lợi nhuận cao, thuế vẫn là một khoản chi phí đáng kể. Đôi khi, việc đầu tư vào các công cụ hoặc chuyên gia tư vấn thuế có thể giúp tối ưu hóa nghĩa vụ thuế, nhưng nếu chi phí này quá lớn, việc gọi vốn để bù đắp có thể là một lựa chọn. Tìm hiểu thêm về cách lập kế hoạch thuế bảo toàn tài sản cũng là một yếu tố quan trọng.
Các loại hình đầu tư và lựa chọn phù hợp
Khi quyết định tìm kiếm vốn bên ngoài, nhà sáng lập cần hiểu rõ các loại hình đầu tư có sẵn và đâu là lựa chọn phù hợp nhất với giai đoạn phát triển và mục tiêu của doanh nghiệp.
Đầu tư từ Quỹ đầu tư mạo hiểm (VC)
Các quỹ VC thường tìm kiếm các công ty có tiềm năng tăng trưởng cao, thường là trong lĩnh vực công nghệ hoặc các ngành đổi mới sáng tạo. Họ cung cấp vốn với kỳ vọng thu về lợi nhuận lớn trong tương lai thông qua việc thoái vốn. Khi làm việc với VC, bạn không chỉ nhận được tiền mà còn có thể nhận được sự hỗ trợ về chuyên môn, mạng lưới quan hệ và chiến lược kinh doanh.
Tuy nhiên, VC thường yêu cầu một phần sở hữu đáng kể trong công ty và có quyền tham gia vào việc ra quyết định. Do đó, việc lựa chọn đúng đối tác VC là rất quan trọng. Họ cần phải có cùng tầm nhìn và có thể hỗ trợ doanh nghiệp phát triển theo hướng mong muốn. Điều này cũng có nghĩa là bạn cần có một kế hoạch kinh doanh chi tiết và dự báo tài chính rõ ràng để thuyết phục họ.
Đầu tư từ Nhà đầu tư thiên thần (Angel Investors)
Nhà đầu tư thiên thần thường là những cá nhân giàu có, có kinh nghiệm trong kinh doanh, đầu tư vào các startup ở giai đoạn đầu. Họ thường cung cấp số vốn nhỏ hơn so với VC nhưng lại linh hoạt hơn và sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao hơn. Đôi khi, họ còn đóng vai trò cố vấn, chia sẻ kinh nghiệm quý báu.
Việc gọi vốn từ nhà đầu tư thiên thần có thể là một lựa chọn tốt nếu doanh nghiệp của bạn đang ở giai đoạn sơ khai và cần một khoản vốn nhỏ để phát triển sản phẩm, thử nghiệm thị trường hoặc xây dựng đội ngũ ban đầu. Tuy nhiên, cũng giống như VC, họ sẽ yêu cầu một phần sở hữu và mong muốn có lợi nhuận từ khoản đầu tư của mình.
Các hình thức huy động vốn khác
Ngoài VC và nhà đầu tư thiên thần, còn có nhiều hình thức huy động vốn khác. Ví dụ, các khoản vay từ ngân hàng hoặc tổ chức tài chính. Tuy nhiên, hình thức này đòi hỏi doanh nghiệp phải có khả năng trả nợ và tài sản thế chấp. Một lựa chọn khác là gọi vốn cộng đồng (crowdfunding), nơi bạn có thể huy động vốn từ nhiều cá nhân nhỏ lẻ. Gần đây, các nền tảng tài chính xanh cũng đang nổi lên, giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận nguồn vốn cho các dự án bền vững. Doanh nghiệp SME có thể tiếp cận tài chính xanh.
Ngoài ra, việc tìm kiếm các khoản tài trợ hoặc hỗ trợ từ chính phủ cũng là một lựa chọn đáng cân nhắc, đặc biệt nếu doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực ưu tiên hoặc có đóng góp cho xã hội. Khai thác các quỹ hỗ trợ có thể giúp giảm bớt gánh nặng tài chính mà không làm pha loãng quyền sở hữu.
Chuẩn bị hồ sơ gọi vốn
Việc gọi vốn thành công đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Nhà sáng lập cần có một bộ hồ sơ gọi vốn chuyên nghiệp và đầy đủ thông tin.
Pitch Deck hấp dẫn
Pitch deck là bài thuyết trình ngắn gọn, trực quan, giới thiệu về doanh nghiệp, vấn đề cần giải quyết, giải pháp, mô hình kinh doanh, đội ngũ, và kế hoạch sử dụng vốn. Một pitch deck tốt cần phải rõ ràng, súc tích, và có khả năng thu hút sự chú ý của nhà đầu tư. Nó phải trả lời được những câu hỏi cốt lõi mà nhà đầu tư quan tâm.
Nội dung của pitch deck nên bao gồm:
- Giới thiệu về vấn đề và giải pháp độc đáo của bạn.
- Phân tích thị trường mục tiêu và tiềm năng tăng trưởng.
- Mô hình kinh doanh và cách tạo ra doanh thu.
- Đội ngũ sáng lập và nhân sự chủ chốt.
- Tình hình tài chính hiện tại và dự báo tương lai.
- Nhu cầu vốn và kế hoạch sử dụng vốn chi tiết.
- Các cột mốc quan trọng đã đạt được.
Báo cáo tài chính chi tiết
Nhà đầu tư sẽ yêu cầu xem xét kỹ lưỡng báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Điều này bao gồm báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Các số liệu cần phải minh bạch, chính xác và phản ánh đúng tình hình hoạt động của công ty. Việc phân tích các chỉ số tài chính cốt lõi để kiểm soát chi phí hiệu quả sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt hơn.
Đặc biệt, dự báo tài chính trong tương lai là yếu tố quan trọng. Nhà đầu tư muốn biết doanh nghiệp của bạn sẽ hoạt động như thế nào với nguồn vốn mới và khi nào họ có thể kỳ vọng thu hồi vốn.
Kế hoạch sử dụng vốn rõ ràng
Đây là phần quan trọng nhất trong hồ sơ gọi vốn. Bạn cần trình bày chi tiết kế hoạch sử dụng số vốn huy động được. Số tiền này sẽ được phân bổ vào các hạng mục nào? Ví dụ: phát triển sản phẩm, marketing, mở rộng đội ngũ, đầu tư vào công nghệ, hay trang trải chi phí hoạt động? Kế hoạch này phải logic, khả thi và có khả năng tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp.
Một kế hoạch sử dụng vốn rõ ràng cho thấy bạn đã suy nghĩ kỹ lưỡng về cách tối ưu hóa nguồn lực và đạt được các mục tiêu kinh doanh. Nó cũng giúp nhà đầu tư đánh giá được rủi ro và tiềm năng lợi nhuận từ khoản đầu tư của họ.
Những lưu ý quan trọng khi gọi vốn
Việc gọi vốn không chỉ đơn thuần là nhận tiền. Có nhiều yếu tố khác cần được cân nhắc để đảm bảo sự thành công lâu dài.
Đừng gọi vốn chỉ vì “mốt”
Quyết định gọi vốn cần dựa trên nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, chứ không phải vì thấy các công ty khác đang gọi vốn. Nếu doanh nghiệp của bạn có thể tự duy trì hoạt động và tăng trưởng ổn định bằng nguồn lực nội tại, thì việc gọi vốn có thể là không cần thiết. Phân tích chi phí mở rộng sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn.
Việc gọi vốn quá sớm có thể dẫn đến pha loãng quyền sở hữu, làm giảm tỷ lệ lợi nhuận của nhà sáng lập và có thể gây ra những bất đồng về định hướng chiến lược trong tương lai. Do đó, hãy chắc chắn rằng bạn thực sự cần vốn để giải quyết một vấn đề cấp bách hoặc để nắm bắt một cơ hội lớn.
Lựa chọn nhà đầu tư phù hợp
Không phải nhà đầu tư nào cũng phù hợp với doanh nghiệp của bạn. Hãy tìm kiếm những nhà đầu tư không chỉ mang lại nguồn vốn mà còn có kinh nghiệm, mạng lưới quan hệ và tầm nhìn chiến lược tương đồng với bạn. Họ nên là những người có thể trở thành đối tác chiến lược, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.
Điều này bao gồm việc tìm hiểu về danh mục đầu tư của họ, triết lý đầu tư, và cách họ tương tác với các công ty mà họ đã đầu tư. Một nhà đầu tư tốt có thể là một tài sản vô giá, trong khi một nhà đầu tư không phù hợp có thể trở thành gánh nặng.
Chuẩn bị tâm lý cho quá trình thẩm định
Quá trình thẩm định (due diligence) là giai đoạn nhà đầu tư xem xét kỹ lưỡng mọi khía cạnh của doanh nghiệp trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Điều này có thể bao gồm việc xem xét tài liệu tài chính, pháp lý, hoạt động kinh doanh, và phỏng vấn đội ngũ nhân sự. Hãy chuẩn bị sẵn sàng để cung cấp thông tin một cách minh bạch và trung thực.
Quá trình này có thể kéo dài và đòi hỏi nhiều công sức. Tuy nhiên, nó là cần thiết để xây dựng lòng tin giữa doanh nghiệp và nhà đầu tư. Chi phí ẩn của chậm trễ phê duyệt nội bộ có thể làm chậm quá trình này, vì vậy việc tối ưu hóa quy trình nội bộ cũng rất quan trọng.

Tối ưu hóa chi phí sau khi nhận vốn
Sau khi đã nhận được vốn đầu tư, nhiệm vụ quan trọng tiếp theo là sử dụng nguồn vốn đó một cách hiệu quả nhất để giảm thiểu chi phí và tối đa hóa lợi nhuận. Đây là lúc các nhà sáng lập cần thể hiện khả năng quản lý tài chính xuất sắc của mình.
Tái cấu trúc chi phí hoạt động
Với nguồn vốn mới, doanh nghiệp có thể xem xét việc tái cấu trúc các khoản chi phí hoạt động. Điều này có thể bao gồm việc đầu tư vào công nghệ để tự động hóa các quy trình tốn nhiều nhân lực, hoặc đàm phán lại các hợp đồng với nhà cung cấp để có được mức giá tốt hơn. Đàm phán giá tốt từ nhà cung cấp lớn là một kỹ năng quan trọng trong giai đoạn này.
Ngoài ra, việc áp dụng các nguyên tắc tối giản vào vận hành cũng có thể giúp cắt giảm lãng phí. Ứng dụng nguyên tắc tối giản để tối ưu chi phí vận hành không chỉ giúp tiết kiệm tiền mà còn tăng hiệu quả làm việc.
Đầu tư vào tăng trưởng có chọn lọc
Nguồn vốn mới nên được ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực có tiềm năng mang lại lợi nhuận cao và bền vững. Điều này có thể là nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường hoặc tăng cường hoạt động marketing hiệu quả. Lập ngân sách marketing linh hoạt sẽ giúp doanh nghiệp phản ứng tốt hơn với biến động thị trường.
Tuy nhiên, cần tránh chi tiêu phung phí vào những dự án không mang lại lợi ích rõ ràng. Việc theo dõi sát sao hiệu quả của từng khoản đầu tư là điều cần thiết. Đánh giá lại ngân sách Marketing để loại bỏ những kênh kém hiệu quả là một bước đi thông minh.
Xây dựng đội ngũ mạnh
Nguồn vốn có thể được sử dụng để thu hút và giữ chân những nhân tài xuất sắc. Một đội ngũ mạnh mẽ, có năng lực và gắn bó với công ty là yếu tố then chốt cho sự thành công. Điều này bao gồm việc cung cấp các chế độ đãi ngộ hấp dẫn, cơ hội đào tạo và phát triển, cũng như một môi trường làm việc chuyên nghiệp và sáng tạo.
Đồng thời, cần có sự cân nhắc giữa việc thuê nhân viên chính thức và sử dụng freelancer. Phân tích chi phí: Khi nào nên thuê nhân viên, khi nào dùng freelancer sẽ giúp tối ưu hóa chi phí nhân sự.
How to pitch an investor 💯💰 #investor #investing #investment #invest #entrepreneur #business
Kết luận
Việc gọi vốn để giảm gánh nặng chi phí là một quyết định chiến lược, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về tình hình tài chính hiện tại, mục tiêu phát triển và loại hình đầu tư phù hợp. Nhà sáng lập cần chuẩn bị một bộ hồ sơ gọi vốn chuyên nghiệp, minh bạch và có kế hoạch sử dụng vốn rõ ràng. Quan trọng hơn hết, hãy lựa chọn nhà đầu tư phù hợp và sử dụng nguồn vốn hiệu quả để thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Câu hỏi thường gặp
Khi nào là thời điểm tốt nhất để bắt đầu gọi vốn?
Thời điểm tốt nhất để gọi vốn là khi doanh nghiệp đã có sản phẩm hoặc dịch vụ khả thi, có bằng chứng về sự chấp nhận của thị trường (traction), và có một kế hoạch rõ ràng về cách sử dụng vốn để đạt được các mục tiêu tăng trưởng quan trọng.
Tôi có nên gọi vốn khi công ty đang gặp khó khăn tài chính không?
Việc gọi vốn khi gặp khó khăn tài chính có thể là cần thiết, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhà đầu tư có thể yêu cầu các điều khoản bất lợi hơn do vị thế đàm phán yếu. Tuy nhiên, nếu đó là cách duy nhất để cứu vãn doanh nghiệp và có một kế hoạch phục hồi rõ ràng, thì đó vẫn là một lựa chọn.
Làm thế nào để định giá công ty khi gọi vốn?
Việc định giá công ty thường dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm tiềm năng tăng trưởng, doanh thu hiện tại, lợi nhuận, thị trường, đội ngũ và các giao dịch tương tự trên thị trường. Nhà sáng lập và nhà đầu tư sẽ cùng đàm phán để đi đến một mức định giá hợp lý.
Nếu tôi không muốn pha loãng quyền sở hữu, tôi có thể làm gì?
Nếu bạn không muốn pha loãng quyền sở hữu quá nhiều, hãy cân nhắc các hình thức gọi vốn không làm mất cổ phần như: vay nợ, phát hành trái phiếu chuyển đổi, hoặc huy động vốn từ các nhà đầu tư thiên thần với tỷ lệ sở hữu nhỏ hơn.
Làm thế nào để giảm thiểu chi phí sau khi nhận vốn?
Sau khi nhận vốn, hãy tập trung vào việc tối ưu hóa chi phí hoạt động, đầu tư có chọn lọc vào các lĩnh vực mang lại lợi nhuận cao, xây dựng đội ngũ mạnh mẽ và theo dõi sát sao hiệu quả sử dụng vốn.

